Shqipja: nëna e gjuhës greke

Idioma e parë gjuhësore helene

Shqipja na ndihmon të shohim zhvillimin e gjuhës greke, që nga vitet e lashta pellazge, deri në periudhën aleksandrine dhe më vonë. Gjuhët e lashta dhe veçanërisht ajo pellazge, ishin shumë tingëlluese, d.m.th. përbëheshin nga bashkëtingëllore dhe në shumë fjalë theksoheshin bashkëtingëlloret. Po paraqes këtu shembullin e kërkuesve, që fjalën MPS të mbishkrimit të njohur të Karatepës në Azinë e Vogël, e njohën si MOPSOS. Këtu theksohet M-ja. Në epokën Homerike nuk kemi më theksim të bashkëtingëlloreve, por ndërhyrje zanoresh midis tyre, të cilat marrin edhe theksin e bashkëtingëlloreve. Por gjuha shqipe ruan edhe shqiptimin me theksim të bashkëtingëlloreve! Kështu, nga shqipja mund të shohim zhvillimin e gjuhës greke. P.sh: fjala greke palami është zhvillim i fjalës shqipe – pellazge plem.

Kopertina e librit

Këtu theksohet bashkëtingëllorja L. Me futjen e zanores A, zanorja pasardhëse e L-së merr theksin dhe bëhet palàma dhe në vazhdim në dialektin e Atikës kemi palami. Pra në shqip pëllëmba.

E njëjta gjë ndodh me fjalën karma apo kirma. Përkatësja në shqip është kërmë.

Gjithashtu fjala motër përputhet me fjalën mitir – mitros , që do të thotë nënë në greqishten e lashtë. Kjo shpjegohet me faktin që në shoqëritë primitive, motra e madhe kishte vendin e nënës në familje, siç thotë Stamatakos në fjalorin e tij.

Fjala ujk , që shqiptohet edhe ulk u bë ulikos dhe së fundi likos.

Fjala etero = një tjetër në arbërisht thuhet njëtër. Këtu shohim se NTR do të thotë një tjetër dhe jo thjesht tjetër. Midis bashkëtingëlloreve kanë hyrë zanoret dhe kemi enetero (en Etero) = një tjetër pra në arbërisht njëtër.

Në shqip kemi edhe fjalën sipër = lart. Fjala përkatëse greke është iper dhe ajo përkatëse latine super. Shqipja është më pranë greqishtes dhe është hallkë lidhëse me latinishten dhe ndoshta na ndihmon të kuptojmë se si shqiptohej kjo F e “famshme” në greqishten e lashtë, që i bëri grekët ta heqin fare atë. Por shqipja pikërisht sepse ruan gjuhën pellazge, ruan gjithashtu shqiptimin e saj.

Meqënëse kryesisht F-ja shqiptohet herë si F dhe herë si V, fjalët Vras= Vreo, Vesh = Vesho, Var = Vero janë të kuptueshme. Por F-ja e lashtë greke me sa duket nuk kishte vetëm këtë shqiptim por edhe një tjetër, që u caktua më vonë nga romakët dhe si përfundim mbeti si F dhe jo më si V, p.sh fjala e lashtë greke fikos përfundimisht në greqisht u bë sikos, në latinisht mbeti si ficus dhe në shqip kemi fik, në të shquarën fiku.

Parashtesa greke para ka ardhur nga shqiptaro – pellazgjishtja per me futjen e zanores A.

Le të ulen pra, mbi shqipen “e varfër”, “barbare” dhe të mospërfillur, dhe le të pushojnë së përbuzuri gjuhën e tyre arbëreshët dhe shqiptarët që ndodhen jashtë Shqipërie, të cilët kujdesen që fëmijët e tyre të mos mësojnë gjuhën shqipe.

Le të kenë pra parasysh që shqipja barbare është nëna e gjuhës së Homerit, Eskilit, Heredotit, Tuqididit, si dhe e gjuhës së famshme të njohur si dialekt i Atikës!

Domethënë është gjuha e lashtë e paraardhësva tanë më të lashtë pellazgë, që disa shkencëtarë duan ta zhdukin si me magji apo të vërtetojnë që kombi i helenëve nuk vjen nga malet e Shqipërisë, por nga Egjipti e Mesopotamia. Dhe mendoj se teori të tilla do të ishin forcuar sikur të mos egzistonte deri më sot kjo “shqipja barbare”. E pra krahas babait të madh DIAU (Dielli) dhe nënës së madhe DHEA (Dheu, Toka), prindërit e JETËS, këtej e tutje do të adhuroj edhe gjuhën shqipe, që më mësuan prindërit dhe gjyshërit e mi.

Ka rëndësi (për helenët) të dish se ç’duhet të besosh dhe përse ta besosh. Ky është dallimi ynë nga popujt orientalë!

Marrë nga libri Arvanirasit dhe prejardhja e grekëve i autorit Aristidh Kola

Link versioni italisht: L’albanese: madre della lingua greca