Mjafton të shikojmë një listë të vogël fjalësh shqipe, greke dhe helene të lashta dhe nga krahasimi i tyre i drejtpërdrejtë vërtetohet se shqipja është krejtësishtë e njëjtë me greqishten homerike, gjë që nuk ndodh me greqishten e re, d.m.th. vërtetohet një lidhje më e madhe e shqipes me dialektin homerik sesa me atë të greqishtes së re, dhe megjithëse kjo duket e çuditshme dhe e pabesueshme, është e vërtetë.

Në fjalët shqip janë marrë parasysh jo vetëm fjalët e gjuhës letrare por edhe disa dialektore dhe arbëreshe. Të mbahet parasysh se në gqeqisht mungon tingulli y që kthehet në i, sh që kthehet në s . gjithashtu d shqipe në greqishten e lashtë homerike ka kaluar në dh.

SHQIPE

HOMERIKE

NEOGREKE

     

dor – ë, dor - a

ekedeka – dor - o

màti

lesh

lasios

qheri

mi, miu

mis

malå

heq, (hekl = tërheq)

elko

pondåqi

marr (mar)

mar - pto

perno

edhe, dhe

idhe, te

qe

arë, ara

arura

horàfi

qas, kias

qio, kio

simono

punë (puna)

ponos

dhulià

kalë, kali

kelis - tos

àlogo

krye (krie)

kridhen

qefali

re, retë

rea (perëndia e reve)

sinefo

vesh, vishem

ves – this - vesnimi

forào

anda (ënda)

andha - no

efkharistisi

lepur

leporis

lagæs

qen, qeni

qion

sqilos

rronjë (rroj, jetoj)

ronio, ronimi

zo, akmazo

ruaj, rojtar

rio, ritor

filàso

iki, ike

iko

fevgo

lig

lig – ios, lig - æs

adhinatos

ethe (kam ethe)

ethir, ethæ

piretos

rrah

rahso, raso

piretos

mjeshtër

mistor

dherno, htipæ

ne (neve)

noi

emis

rri (qëndroj)

e – ri - dhome

kathome

vend (ved)

ved – os, vedh - os

edhafos, topos

mend, mendoj

mendohem

medhome

errët (errësirë)

ere - vos

sokotos

thërres (thrres, thrras)

threo, throos

fonazo

para (përpara)

paros

mbrostà

për ty

par ti

ja sena

ai që nëm

neme – sis, neme - sao

katara

van (shkuan)

van

pigan

hedh

heo

rihno, tinazo, sio

dhe, dheu (tokë)

jea, dhor, dha

ji

nuk

ni uk

dhen

udhë, udha

udhos

dhromos

verë (stina e verës)

vear

kaloqeri

shkop

skipon, skiptro

ravdhi

torrë

tornoo

jiro

korr

kiro

thiro

mëri (mëni, dialekti verior)

minis

thimos

marrë (i marrë)

margos

trelæs

nisem

nisome

kseqinæ

flas

flio, fliaræ

milao, omilæ

lehem (lind)

leho, lohia

jenieme

fryma (frima, dialekt i jugut)

frimao

fisima

shkel

skel - os

patao

deti

theti - s

thalasa

krua, kroi

krunos

vrisi

dru

dris, drimos, driti

ksilo

lutem

litome

parakalæ

muse

nisos, nios

nifi

ter (thaj)

ter - so

stegnæno

vesa - versa

versi

dhrosos

dera

thira

porta

kall (djeg)

kileo

qeo

zien

zei

vrazi

mjet

mitos

nima hondræ

tata, ati, i jati

tata, ata, jetas

pateras

Për fjalët homerike që parashtrohen këtu shiko “Iliada” (A 35, 105, 189. 115, 67, 570). Tek “Odisea” (A 409, E 152, 457 etj).

Marrë nga libri Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve i autorit Aristidh Kola

0 Comments